Τι γίνεται με τις ρυθμίσεις στα υπερχρεωμένα νοικοκυριά

Υπερχρεωμένα Νοικοκυριά

Τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά πρέπει να περιμένουν μέχρι το 2020 για να οριστεί δικάσιμος για την υπόθεσή τους και να πετύχουν ελάφρυνση των δανείων τους.Η βασική αιτία είναι ο φόρτος των υποθέσεων που αφορούν οικονομικές υποθέσεις και οικονομικά εγκλήματα, τα οποία λόγω κρίσης έχουν αυξηθεί σε ανησυχητικά επίπεδα.

Σύμφωνα με όσα είπε η πρόεδρος της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων, Βασιλική Θάνου, κατά τη διάρκεια της ακρόασης φορέων στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή που επεξεργάζεται το νομοσχέδιο για τη «δίκαιη ικανοποίηση λόγω υπέρβασης της εύλογης διάρκειας της δίκης, στα πολιτικά και ποινικά δικαστήρια και στο Ελεγκτικό Συνέδριο», η κατάσταση είναι τραγική.

Στα περισσότερα ειρηνοδικεία η δικάσιμος για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά προσδιορίζεται από το 2020 έως το 2022 . Στις αστικές υποθέσεις η δικάσιμος ορίζεται μετά από τρία έως τέσσερα χρόνια. Η κυβέρνηση προωθεί αλλαγές στο “Νόμο Κατσέλη” για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, κυρίως με βάση αιτήματα που έχουν θέσει οι τράπεζες. Το κυριότερο είναι ότι όσοι προσφεύγουν θα πρέπει στο εξής να πληρώνουν μηνιαία δόση για το δάνειο, χωρίς να “παγώνει” η οφειλή μέχρι την εκδίκαση, όπως γίνεται μέχρι σήμερα. 

Πολλοί είναι εκείνοι που έχουν προσφύγει στα Ειρηνοδικεία της χώρας ζητώντας να υπαχθούν στη ρύθμιση του νόμου Κατσέλη, που προβλέπει ακόμα και πλήρη διαγραφή του χρέους. Οι αιτήσεις προς τα Ειρηνοδικεία είναι τόσο πολλές που οι δικάσιμοι δίνονται για το 2018 και το 2020. Ο νόμος Κατσέλη όπως είναι σήμερα προβλέπει «πάγωμα» της οφειλής μέχρι να εκδικαστεί η υπόθεση, και αντιλαμβάνεται κανείς τα «διαφυγόντα έσοδα» για τις τράπεζες.

Βίντεο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά από την HorizonLoanControl

Τι δείχνουν τα στοιχεία για τις δίκες που έχουν τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά

Από τα στοιχεία των τραπεζών και της ΕΕΤ προκύπτει ότι οι τράπεζες «κερδίζουν» τις υποθέσεις εκείνες που το δάνειο έχει εξασφάλιση (υποθήκη ακινήτου). Αυτός είναι και ο λόγος ότι σήμερα οι περισσότερες τράπεζες βάζουν ως όρο για τις ρυθμίσεις και τις αναδιαρθρώσεις δανείων την προσημείωση κάποιου ακινήτου.

Αντίθετα οι δανειολήπτες κερδίζουν υποθέσεις με καταναλωτικά δάνεια όπου έχουν χορηγηθεί υψηλά ποσά, χωρίς εξασφάλιση, ιδιαίτερα όταν άλλο πιστωτικό ίδρυμα έχει υπέρ του εμπράγματη εξασφάλιση ή έχουν χορηγηθεί δάνεια από πολλές τράπεζες. Και αυτό γιατί, σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, το πιστωτικό ίδρυμα ικανοποιείται δικαστικά μόνο με τις καταβολές της τετραετίας, που συνήθως δεν είναι ικανοποιητικές.

Ενδεικτικά του προβλήματος είναι τα στοιχεία που παρουσίασε η κ. Θάνου στην κοινοβουλευτική επιτροπή και δείχνουν ότι ενώ το 2008 τα ανακριτικά γραφεία του Πρωτοδικείου Αθηνών είχαν να διαχειριστούν 4.000 υποθέσεις, το 2012 είχαν 8.500 υποθέσεις. Μεγάλος είναι ο φόρτος και στα ποινικά ακροατήρια, πρόσθεσε, καθώς είναι ανθρωπίνως αδύνατο το δικαστήριο να διεκπεραιώσει όλες τις υποθέσεις για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά.

Αναπόφευκτα έτσι οι μισές υποθέσεις αναβάλλονται, με συνέπεια να επιβαρύνονται συνεχώς τα πινάκια και να διαμαρτύρονται οι διάδικοι. Είναι χαρακτηριστικό δε, ότι στο Πρωτοδικείο Αθηνών προσδιορίζονται οι υποθέσεις των ασφαλιστικών μέτρων, που είναι διαδικασία κατεπείγουσας φύσεως, μετά από έξι μήνες.

Τι αλλάζει τώρα για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά

Με τις αλλαγές που προωθεί η κυβέρνηση στο “νόμο Κατσέλη” ο δανειολήπτης θα υποχρεούται να καταβάλει τη δόση στο δάνειο του, ενώ μέχρι σήμερα υπήρχε “πάγωμα” της οφειλής.  Επίσης θα αρκεί η συμφωνία των πιστωτών που εκπροσωπούν το 50% + 1 των απαιτήσεων της οφειλής και όχι την πλήρη ομοφωνία (100%) που απαιτούσε μέχρι σήμερα.

Η ελάχιστη καταβολή ορίζεται στο 10% της τρέχουσας δόσης με ελάχιστο ποσό καταβολής τα 40 ευρώ μηνιαίως. Το καταβληθέν ποσό θα συμψηφίζεται με τη ρύθμιση που τελικώς θα αποφασίσει το Δικαστήριο αποδεσμεύοντας τον οφειλέτη ακόμα και με την έκδοση της απόφασης.

Τροποποίηση διατάξεων για την ρυθμιση οφειλων

ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΟΦΕΙΛΩΝ

1. Οι ληξιπρόθεσμες έως την 31.12.2012 οφειλές, που είναι βεβαιωμένες στις Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες και στα Τελωνεία του Κράτους σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ν.δ. 356/1974), δύνανται, κατόπιν αίτησης των οφειλετών και εφόσον συντρέχει πραγματική οικονομική αδυναμία και δυνατότητα τήρησης προγράμματος δόσεων για ρυθμιση οφειλων έως και σε σαράντα οκτώ (48) ισόποσες μηνιαίες δόσεις και πάντως όχι πέραν της 30.6.2017 και να καταβάλλονται ως εξής:

α) με απαλλαγή από τις προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής κατά ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%), εφόσον η καταβολή πραγματοποιηθεί εφάπαξ έως και την 30.6.2013,

β) με απαλλαγή ποσοστού σαράντα τοις εκατό (40%) των προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής, εφόσον η υπαχθείσα στη ρύθμιση οφειλή εξοφληθεί έως και την 30.6.2014,

γ) με απαλλαγή ποσοστού τριάντα πέντε τοις εκατό (35%) των προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής, εφόσον η υπαχθείσα στη ρύθμιση οφειλή εξοφληθεί έως και την 30.6.2015,

δ) με απαλλαγή ποσοστού τριάντα τοις εκατό (30%) των προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής, εφόσον η υπαχθείσα στη ρυθμιση οφειλων εξοφληθεί έως και την 30.6.2016,

ε) με απαλλαγή ποσοστού εικοσιπέντε τοις εκατό (25%) των προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής, εφόσον η υπαχθείσα στη ρυθμιση οφειλων εξοφληθεί έως και την 30.6.2017.

Ως προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής για την εφαρμογή των ως άνω απαλλαγών λογίζονται σε κάθε περίπτωση οι προσαυξήσεις όπως έχουν διαμορφωθεί την 1.1.2013.

στ) Τα υπερχρεωμενα νοικοκυρια πρέπει να έχουν υποβάλει τις φορολογικές τους δηλώσεις, καθώς και να είναι ενήμεροι για τις οφειλές τους με ημερομηνία καταβολής από την 1.1.2013.

Σε κάθε περίπτωση και ανεξαρτήτως ποσού οφειλής χορηγείται η ρύθμιση μόνο εφόσον ο αιτών αποδεικνύει ότι μπορεί να ανταποκριθεί στο ύψος της μηνιαίας δόσης.

2. Κατ’ εξαίρεση, τα υπερχρεωμενα νοικοκυρια μη επιτηδευματίες οι οποίοι αδυνατούν να ανταποκριθούν σε πρόγραμμα δόσεων της περίπτωσης 1 της παρούσας υποπαραγράφου, έχουν τη δυνατότητα να εξοφλήσουν σε περισσότερες ισόποσες μηνιαίες δόσεις χωρίς όμως το ευεργέτημα της απαλλαγής των προσαυξήσεων ανάλογα με τα εισοδήματά τους. Για ποσό βασικής οφειλής άνω των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ απαιτείται η προσκόμιση στοιχείων που αποδεικνύουν ότι δεν δύνανται να αποπληρώσουν την ρυθμιση οφειλων τους αλλά μπορούν να ανταποκριθούν σε συγκεκριμένο πρόγραμμα δόσεων.

3. Η υπαχθείσα στη ρυθμιση οφειλων βασική οφειλή από την 1.1.2013, επιβαρύνεται με προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής οι οποίες υπολογίζονται με βάση το ισχύον επιτόκιο αναφοράς για πράξεις αναχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κατά την ημερομηνία της αίτησης υπαγωγήςαπό τα υπερχρεωμενα νοικοκυρια, πλέον οκτώ εκατοστιαίων μονάδων, ετησίως υπολογισμένο, το οποίο και παραμένει σταθερό καθ’ όλη τη διάρκεια της ρύθμισης, αντί των κατά ΚΕΔΕ προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής.

4. Στη ρυθμιση οφειλων υπάγεται υποχρεωτικά το σύνολο των βεβαιωμένων και ληξιπρόθεσμων έως και την 31.12.2012 οφειλών που δεν έχουν τακτοποιηθεί κατά νόμιμο τρόπο με αναστολή πληρωμής ή διευκόλυνση ή άλλη νομοθετική ρύθμιση τμηματικής καταβολής ληξιπρόθεσμων οφειλών, ενώ δύνανται να υπαχθούν μετά από επιλογή του οφειλέτη και:

α) βεβαιωμένες και ληξιπρόθεσμες έως και την 31.12.2012 οφειλές που τελούν σε διοικητική ή δικαστική αναστολή,

β) βεβαιωμένες έως και την 31.12.2012 οφειλές,

γ) βεβαιωμένες και ληξιπρόθεσμες έως και την 31.12.2012 οφειλές που έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση ή διευκόλυνση τμηματικής καταβολής ληξιπρόθεσμων οφειλών, των οποίων οι όροι τηρούνται, εφόσον υφίστανται και άλλες ληξιπρόθεσμες έως και την ανωτέρω ημερομηνία μη ρυθμισμένες οφειλές οι οποίες υπάγονται υποχρεωτικά,

δ) βεβαιωμένες και ληξιπρόθεσμες έως και την 31.12.2012 οφειλές που έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση ή διευκόλυνση τμηματικής καταβολής ληξιπρόθεσμων οφειλών, των οποίων οι όροι τηρούνται, εφόσον επιλεγεί πρόγραμμα ρύθμισης με μικρότερο ή ίσο αριθμό δόσεων.

5. Εξαιρούνται και δεν υπάγονται στη ρύθμιση:

α) υπερχρεωμενα νοικοκυρια των οποίων οι οφειλές έχουν υπαχθεί σε νομοθετική ρύθμιση ή διευκόλυνση τμηματικής καταβολής η οποία απωλέσθη μετά την ημερομηνία κατάθεσης του παρόντος στη Βουλή των Ελλήνων,

β) υπερχρεωμενα νοικοκυρια που κατά το χρόνο υπαγωγής έχουν καταδικαστεί σε πρώτο βαθμό για φοροδιαφυγή.

6. Για την υπαγωγή στη ρυθμιση οφειλων είναι απαραίτητα:

α) αναλυτική δήλωση όλων των εισοδημάτων, περιουσιακών στοιχείων και τυχόν οφειλών προς τρίτα πρόσωπα,

β) η διαπίστωση ότι έχουν υποβληθεί οι φορολογικές δηλώσεις της τελευταίας πενταετίας και

γ) αν οι συνολικές βασικές οφειλές υπερβαίνουν το ποσό των εβδομήντα πέντε (75.000) χιλιάδων ευρώ, η προσκόμιση στοιχείων από τα οποία προκύπτει η πρόσκαιρη οικονομική αδυναμία και η δυνατότητα τήρησης των όρων της ρύθμισης, με υπογραφή για τον έλεγχο και την πιστοποίηση αυτών από ανεξάρτητο εκτιμητή. Για συνολικές βασικές οφειλές από τα υπερχρεωμενα νοικοκυρια που υπερβαίνουν το ποσό των τριακοσίων χιλιάδων (300.000) ευρώ πέραν των οριζόμενων στο προηγούμενο εδάφιο προϋποθέσεων απαιτείται η πρόσθετη παροχή εγγύησης ή διασφάλισης ή εμπράγματης ασφάλειας για το σύνολο αυτών. Ανεξάρτητος εκτιμητής θα προσδιορίζει την αξία της προσφερόμενης διασφάλισης.

7. Η πρώτη δόση της ρύθμισης είναι καταβλητέα μέσα σε τρεις (3) εργάσιμες ημέρες από την ημέρα υποβολής της αίτησης για υπαγωγή στη ρυθμιση οφειλων, οι δε επόμενες δόσεις την τελευταία εργάσιμη ημέρα των επόμενων μηνών. Η καταβολή της οφειλής δύναται να πραγματοποιείται μέσω πάγιας εντολής στους φορείς είσπραξης. Η καθυστέρηση πληρωμής μίας δόσης από τα υπερχρεωμενα νοικοκυρια συνεπάγεται την επιβάρυνση αυτής με προσαύξηση δεκαπέντε τοις εκατό (15%). Η δόση αυτή με την αναλογούσα προσαύξηση πρέπει να καταβληθεί το αργότερο μέχρι την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας καταβολής της επόμενης δόσης.

8. Η ρυθμιση οφειλων απόλλυται, με συνέπεια την υποχρεωτική άμεση καταβολή του υπολοίπου της οφειλής σύμφωνα με τα στοιχεία βεβαίωσης και την άμεση επιδίωξη της είσπραξής του με όλα τα προβλεπόμενα από την ισχύουσα νομοθεσία μέτρα, τηρουμένων και των διατάξεων περί δημοσιοποίησης ληξιπρόθεσμων οφειλών του άρθρου 9 του ν. 3943/2011 (Α΄ 66) εάν τα υπερχρεωμενα νοικοκυρια:

α) δεν καταβάλλει εμπρόθεσμα μία δόση της ρύθμισης πέραν της μίας φοράς,

β) καθυστερήσει την καταβολή της τελευταίας δόσης της ρύθμισης για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του ενός μήνα,

γ) δεν υποβάλλει τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και του φόρου προστιθέμενης αξίας, καθ’ όλο το διάστημα της ρύθμισης καταβολής των οφειλών του και μέχρι την εξόφλησή τους,

δ) δεν είναι ενήμερος στις οφειλές του από την ημερομηνία υπαγωγής στη ρύθμιση και μετά,

ε) έχει υποβάλει ελλιπή ή αναληθή στοιχεία προκειμένου να του χορηγηθεί η ρύθμιση.

9. Η υπαγωγή στην εν λόγω ρυθμιση οφειλων τμηματικής καταβολής και η συνεπής συμμόρφωση σε αυτή παρέχει στα υπερχρεωμενα νοικοκυρια τα ακόλουθα ευεργετήματα:

α) χορηγείται αποδεικτικό ενημερότητας από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. μηνιαίας ισχύος, σύμφωνα με τις λοιπές προϋποθέσεις του άρθρου 26 του ν.1882/1990, όπως ισχύει και με την επιφύλαξη της επόμενης παραγράφου,

β) αναβάλλεται η εκτέλεση της ποινής που επιβλήθηκε κατά τις διατάξεις του άρθρου 25 του ν. 1882/1990 όπως ισχύει σήμερα ή, εφόσον άρχισε η εκτέλεσή της, διακόπτεται,

γ) αναστέλλεται η συνέχιση της διαδικασίας της αναγκαστικής εκτέλεσης επί κινητών ή ακινήτων με την προϋπόθεση ότι η εκτέλεση αφορά μόνο οφειλές που ρυθμίζονται με τις διατάξεις αυτής της υποπαραγράφου. Η αναστολή αυτή δεν ισχύει για κατασχέσεις που έχουν επιβληθεί στα χέρια τρίτων ή έχουν εκδοθεί οι σχετικές παραγγελίες, τα αποδιδόμενα όμως ποσά από αυτές λαμβάνονται υπόψη για την κάλυψη δόσης ή δόσεων της ρύθμισης, εφόσον δεν πιστώνονται με άλλες οφειλές που δεν έχουν ρυθμιστεί. Αν τα υπερχρεωμενα νοικοκυρια απολέσουν το ευεργέτημα της ρύθμισης, τα μέτρα που έχουν ανασταλεί συνεχίζονται,

δ) αναστέλλεται η εκτέλεση του μέτρου που προβλέπεται από το άρθρο 7 του ν. 2120/1993 (Α΄ 24), όπως το άρθρο αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 22 παρ. 3 του ν. 2523/1997 (Α΄ 179).

10. Το Δημόσιο προβαίνει σε συμψηφισμό των χρηματικών απαιτήσεων των υπερχρεωμενων νοικοκυριων κατά του Δημοσίου και μέχρι του ύψους των οφειλών του, κατά τις διατάξεις του άρθρου 83 του ν.δ. 356/1974 (K.E.Δ.E.) και μετά τη συμμόρφωση των υπερχρεωμενων νοικοκυριων στη ρύθμιση τμηματικής καταβολής που του χορηγήθηκε.

11. Το Δημόσιο διατηρεί το δικαίωμα και μετά τη συμμόρφωση από τα υπερχρεωμενα νοικοκυρια στη ρυθμιση οφειλων τμηματικής καταβολής που του χορηγήθηκε:

α) να επιβάλλει κατασχέσεις και να εγγράφει υποθήκες σε περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη των συνυπόχρεων προσώπων ή των εγγυητών, εφόσον η οφειλή δεν είναι ασφαλισμένη,

β) να μην χορηγεί αποδεικτικό ενημερότητας στα πρόσωπα της προηγούμενης υποπερίπτωσης, ακόμη και αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις χορήγησης αυτού, εφόσον η οφειλή δεν είναι ασφαλισμένη,

γ) να δίνει εντολή παρακράτησης μέρους ή του συνόλου της χρηματικής απαίτησης από τα υπερχρεωμενα νοικοκυρια κατά τρίτων προσώπων για την είσπραξη της οποίας ζητείται το αποδεικτικό ενημερότητας.